ارزیابی فنی سیستم آبیاری بارانی در شرایط زارعین (استان اصفهان و همدان)

Authors

  • حمیدرضا سالمی عضو هییت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان
Abstract:

سابقه و هدف: طراحی و اجرای نادرست سامانه‌های آبیاری بارانی کلاسیک ثابت، کلاسیک ثابت فصلی و ویلمو ، بازده آنها را کاهش می‌دهد و باعث غیریکنواختی پخش آب و ایجاد رواناب در سطح مزرعه می‌شود. ازاینرو به منظور بررسی کارایی و عملکرد این سامانه ها تعدادی طرح آبیاری در مزارع سیب‌زمینی شهرستان‌های فریدن و بهار(قطب های سیب زمینی کاری استان های اصفهان و همدان)مورد ارزیابی فنی قرارگرفت و مشخصه‌های راندمان پتانسیل کاربرد، راندمان واقعی کاربرد آب در ربع پائین و ضرایب یکنواختی تعیین شد. مواد و روش ها: این تحقیق در 9 مزرعه منطقة فریدن استان های اصفهان و 10 مزرعه دشت بهار همدان بر روی محصول سیب‌زمینی انجام شده است. خصوصیات خاک مورد مطالعه در منطقه فریدن قابلیت نفوذ متوسط (2-5/1 سانتی‌متر در ساعت) با بافت خاک سطحی متوسط تا نسبتاً سنگین و سامانه های آبیاری مورد نظر از نوع کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک بود. در دشت بهار استان همدان بافت خاک مزارع مورد مطالعه لوم، لوم رسی، لوم سیلتی، لوم رسی سیلتی و سامانه های آبیاری مورد ارزیابی کلاسیک نیمه متحرک و ویلمو بود. ارزیابی سامانه‌ها‌ طبق روش شناسی مریام و کلر (1978) صورت گرفت(5). پارامترهای مورد نیاز ارزیابی فنی شامل PELQ، AELQ، CU و DU بود. همچنین متغیر‌های هیدرولیکی سیستم شاملQ ،H و P اندازه‌‌گیری شد. قبل از انجام آزمایش‌ها، رطوبت خاک محل‌های آزمایش به منظور تعیین نقصان رطوبت خاک (SMD) اندازه‌گیری شد. فشار و دبی آبپاش‌ها در ابتداء، وسط و انتهای سامانه و نیز در محل انجام ارزیابی سامانه های آبیاری اندازه گیری شد. پس از زمانی حدود 2 ساعت، فشار و دبی در آبپاش ها و حجم آب داخل قوطی‌ها اندازه‌گیری شدند، و یکنواختی و راندمان های سامانه ها محاسبه شدند. یافته ها: میانگین مشخصه‌های PELQ،AELQ ، CU و DU در مزارع به ترتیب 8/60، 2/57، 3/75 و 2/66 درصد بدست آمد. نتایج نشان داد پائین بودن PELQ در بیشتر موارد بعلت فقدان آگاهی بهره‌برداران در مورد نحوه استفاده بهینه از سامانه از جمله کنترل فشار ورودی به سامانه، استفاده هم‌زمان از تعداد زیاد آبپاش و مدت نامناسب کارکرد هر یک از آبپاش ها است که نهایتاً منجر به عدم رعایت ساعت و دور آبیاری می‌گردد. برابری راندمان پتانسیل و راندمان واقعی کاربرد آب در برخی مزارع، بیانگر کمبود آب در آنها و بحران آب در فصل زراعی بوده است. در دشت بهار استان همدان میانگین پارامتر‌های PELQ, AELQ, CU و DU در هر10 سامانه ارزیابی شده به ترتیب برابرند با : 0/53, 6/45, 1/81, 1/71 درصد. میانگین پارامتر‌های PELQ , AELQ , CU و DU در سیستم‌های ویلمو به ترتیب 1/55, 1/51, 7/66 و 4/81 و در سیستم‌های کلاسیک ثابت1/52, 3/43,‌ 73 و 81 درصد بدست آمد. نتیجه‌گیری:نتایج نشان داد پایین بودن راندمان پتانسیل کاربرد ربع پایین در بیشتر مواقع در مزارع مورد بررسی علل اقتصادی داشته است و کمبود فشار و دبی آبپاش‌ها علت پایین بودن DU و CU می‌باشند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی فنی سیستم‌های مختلف آبیاری بارانی در شرایط مزرعه

استان سمنان به خاطر موقعیت جغرافیایی، اقلیم بیابانی و نیمه بیابانی با محدودیت‌های آب‌وخاک مواجه است.  روش­های آبیاری تحت‌فشار به‌عنوان یکی از گزینه­های بهبود بهره­وری مصرف آب در استان سمنان توسعه‌یافته است. این تحقیق با هدف ارزیابی سامانه­های آبیاری بارانی در استان سمنان انجام شد. به این منظور در این پژوهش تعداد شش طرح از طرح‌های آبیاری بارانی ویل‌موو، کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک، و سنترپیوت در ...

full text

تحلیل فرآیند پذیرش سیستم آبیاری بارانی در بین زارعین شهرستان ارومیه

هدف این تحقیق تحلیل فرآیند پذیرش سیستم آبیاری بارانی توسط زارعین شهرستان ارومیه با استفاده از الگوی پنج مرحله­ای فرآیند تصمیم نوآوری راجرز بود. داده­های میدانی با انجام پیمایش و ابزار پرسشنامه و تکنیک مصاحبه با 138 زارع جمع­آوری و داده­های ثانویه از سازمان جهادکشاورزی و سازمان آب منطقه­ای استان آذربایجان غربی اخذ شد. نتایج نشان داد که اولاً اکثریت زارعین در مراحل اولیه (دانش و ترغیب) فرآیند تصمی...

full text

ارزیابی و مقایسه اقتصادی سامانه‌های آبیاری بارانی و قطره‌ای در زراعت سیب‌زمینی در استان همدان

روشهای نوین آبیاری آب­اندوز  می توانند باعث افزایش کارایی مصرف اب و بازده اقتصادی شوند. در این مطالعه اثر دو روش ابیاری و چهار آرایش کاشت  مختلف بر روی عملکرد و بازده اقتصادی در زراعت سیب زمینی ارزیابی شد. بدین منظور آزمایشی به صورت کرت خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اکباتان در همدان به مدت سه سال (93-1391) انجام گردید. آزمایش شامل دو فاکتور اصلی آبیاری...

full text

ارزیابی فنی سامانه های آبیاری بارانی اجرا شده در برخی از دشت های استان فارس

مقدمه و هدف: ارزیابی سامانه‌های آبیاری بارانی و مدیریت صحیح آن‌ها می‌تواند کمک زیادی در توسعه و بهبود عملکرد این سامانه‏ها و در نتیجه افزایش راندمان در بخش کشاورزی نماید. مواد و روش‌ها: در این تحقیق، سیستم‌های آبیاری بارانی کلاسیک ثابت (چهار سیستم) و آبفشان غلطان (یک سیستم) اجرا شده در پنج مزرعه در شهرستان‌های مختلف استان فارس مورد ارزیابی قرار گرفت(سال 1394). برای ارزیابی این سیستم‌ها، معیا...

full text

ارزیابی فنی سامانه های آبیاری بارانی کلاسیک ثابت در مطالعه موردی استان آذربایجان غربی - مهاباد

استفاده و دارای بازده زیاد از آب در دسترس به علت محدودیت منابع آب، و نیز ایجاد مشکلات زهکشی، ضروری است، بنابراین جهت بالابردن بازده آبیاری، سامانه های آبیاری بارانی در سالهای اخیر توسعه زیادی یافته اند. طراحی، اجرا و بهره برداری از یک سامانه آبیاری ممکن است صحیح و یا بطور نادرست انجام پذیرد، لذا ارزیابی سامانه برای مدیریت روشن می سازد که آیا بهره برداری از سامانه را ادامه دهد، یا اینکه تغییراتی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 23  issue 3

pages  345- 350

publication date 2016-08-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023